Trà không chỉ là một thức uống thanh nhiệt mà còn chữa được bệnh, bên cạnh đó, thưởng trà còn là một nét văn hóa ngàn năm lịch sử. Thế nên việc thưởng trà cũng là một nghệ thuật. Để có một ấm trà ngon, không đơn giản chỉ bởi nguyên liệu tốt, mà còn bao gồm cả sự tinh tế của người pha trà và sự kết hợp hài hòa giữa trà và Đạo.

Trà đạo có hàng ngàn năm lịch sử hình thành và phát triển, vì nhiều yếu tố và giá trị của nó mà trà đạo đã du nhập vào nhiều quốc gia khác nhau. Tại mỗi quốc gia, trà đạo sẽ có nhiều điểm khác biệt, nhưng chung quy nhất tinh thần trà đạo luôn luôn hướng tới chính là sự tinh tế và tịnh tâm trong tâm hồn của người pha trà và người thưởng thức. Cùng Chát Nuts & Tea tìm hiểu về nền văn hóa uống trà của một số quốc gia có lịch sử trà đạo lâu đời nhất nhé.

(Tinh thần trà đạo của các nền văn hóa có lịch sử trà đạo lâu đời)

Trung Quốc

Trung Quốc chính là cái nôi của trà đạo, đối với người dân Trung Quốc, thưởng trà đã trở thành nét văn hóa ngàn năm lịch sử. Dùng trà để tiếp khách là một thói quen lâu đời của người Trung Quốc. Nếu như trà là văn hóa, thì pha trà và uống là nghệ thuật, nghệ thuật của trà không chỉ nằm ở loại trà được dùng mà còn đòi hỏi sự tinh tế, cẩn trọng của người pha trà và tính thi vị của người thưởng thức.

(Trà đạo Trung Quốc)

Đối với người Trung Quốc, nghệ thuật trà đạo không chỉ đơn giản từ bước uống trà, nét nghệ thuật của trà phải tính từ bước đầu chọn lá trà để pha. Lá trà sau khi được hái và trãi qua quá trình sơ chế, thì trà phải được hạ thổ để nhận tinh khí từ đất (bởi theo người Trung Hoa xưa, thì ngọn trà đã được tiếp nhận dương khí của trời, nên cần phải nhận tinh khí từ đất) để có thể giao hòa trời đất, cân bằng âm dương.

Nước pha trà cũng là một yếu tố đặc biệt quan trọng, có thể là nước giếng, nước suối,… Người xưa thường dùng mạch nước nhỏ tử trong lòng núi chảy ra, hay nước từ băng tuyết tan từ những cành hoa, ngọn cây, khi đó trà được pha sẽ có hương vị đặc biệt khác lạ.

Ấm và chén pha trà thường được dùng là gốm sứ, có tính giữ nhiệt và đảm bảo vị tươi ngon và lưu giữ tốt nhất hương thơm của trà.

Việc thưởng trà mang lại cảm giác hòa mình vào thiên nhiên, kết hợp với bày biện một lư trầm, không gian thưởng trà sẽ càng trở nên thi vị, khiến tâm hồn bình thản an nhiên. Mặt khác, nếu không gian thưởng trà là trong một hoa viên, người Trung Quốc thường chọn những hoa viên có nước có hoa, phong cảnh hữu tình.

Trà đạo Trung Quốc thường có “nét đẹp cổ kính” thể hiện sự tinh tế, cảm nhận từng vị của trà, nhâm nhi trà khiến tâm tĩnh lặng, suy ngẫm về kiếp nhân sinh, bình phẩm một tác phẩm nghệ thuật hoặc giả là ngẫu hứng đối đáp vài câu thơ, tấu một đoạn nhạc trên đàn tì bà hoặc cổ cầm,… Trà đạo Trung Quốc thâm sâu như lịch sử văn hóa trà đạo lưu truyền từ ngàn xưa.

Nhật Bản

Nếu như nói Trung Quốc là cái nôi của trà, thì Nhật Bản chính là quốc gia đầu tiên để cao cái nghệ thuật từ trà. Trà đạo Nhật Bản được phát triển mạnh mẽ từ khoảng cuối thế kỷ XII. Tương truyền rằng, một cao tăng người Nhật đi du học và mang về từ Trung Quốc một loại bột trà xanh được gọi là matcha. Vào thời Edo, thưởng thức trà được xem là đặc quyền của nam giới, mãi cho đến đầu thời Meiji thì phụ nữ mới chính thức được tham dự tiệc trà.

(Trà đạo Nhật Bản)

Nền văn hóa trà đạo của Nhật Bản đã có hơn 400 năm tuổi. Với mong muốn mãnh liệt tạo nét văn hóa của riêng mình cho thức uống được du nhập từ ngoại quốc, người Nhật luôn luôn nghiêm túc trong việc uống trà, từ khâu chuẩn bị đến lúc thưởng trà. Từ xưa, quan niệm thưởng trà của người Nhật đã gắn liền với việc tu dưỡng tâm tính, dung hòa với thiên nhiên. Đi cùng với nghi thức và cách uống trà độc đáo, phòng trà và bộ trà cũng được bày trí cẩn thận và tinh vi. Phòng trà sẽ có những bức tranh thư pháp toát lên vẻ thanh lịch. Một số bộ trà khác đắt tiền do lịch sử lâu đời hoặc do nó là thiết kế của các nghệ nhân bậc thầy.

Bột trà xanh Match là loại đặc biệt, lá trà được nghiền thành bột mịn, Matcha là loại được sử dụng nhiều nhất trong Trà Đạo Nhật Bản. Điểm đặc biệt của trà Match chính là cây trà được dùng làm bột trà xanh phải được trồng trong bóng râm. Trước khi thu hoạch vài tuần, người ta đậy kín những cây trà lại, làm giảm quá trình phát triển của cây trà và lá trà sẽ trở nên xanh thẫm hơn. Sau đó, những búp trà có chất lượng tốt nhất sẽ được thu hái, đem phơi khô, lột bỏ sóng lá và đem phần còn lại xay thành bột trà, gọi là Matcha.

Mỗi lần thưởng trà đối với Nhật Bản là một nghi lễ. Trong đó là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố tạo nên một buổi tiệc trà đúng nghĩa, các yếu tố bao gồm: Thời gian (sáng – 7h, sau ăn sáng – 8h, giữa trưa 12h và buổi tối 18h). Đầu tiên, chủ nhân của nghi lễ trà đạo sẽ chọn những chén trà có những họa tiết đẹp và sắp xết các vật dụng cho tiệc trà. Sau đó chuẩn bị, mizuya (nơi rửa cho Trà lễ), rồi mở cửa vườn hoa để chào đón khách đến Trà đường. Khách đến tham dự nghi lễ trà đạo cũng phải tuân thủ đầy đủ những yêu cầu. Số lượng khách lý tưởng nhất là 4 người, trước tiên những vị khách khi vào trà thất phải rửa sạch tay và súc miệng bằng nước được đặt trước cửa Trà thất, rồi tháo giày dép trước khi vào phòng.

Anh Quốc

Trà bắt đầu du nhập và nước Anh từ những năm 1600 nhưng đến những năm 1970 trà mới trở thành thức uống chính thức của người Anh. Trà đã trở nên cực kỳ phổ biến ở Anh Quốc và trở thành một nét văn hóa riêng tại nơi này. Khi đến với nước Anh, không khó để bắt gặp hình ảnh những người dân ngồi nhâm nhi những chén trà cùng bánh ngọt. Có thể nói rằng, chính văn hóa uống trà của người Anh đã giúp tô điểm thêm vẻ đẹp cho bức tranh văn hóa của Anh Quốc.

(Trà Anh Quốc thường được kết hợp với các loại bánh nướng)

Giống như những quốc gia có lịch sử trà đạo lâu đời khác, trà Anh cũng có những chuẩn mực và yêu cầu nhất định. Là một đất nước luôn được biết đến bởi sự tinh tế, tao nhã, do đó trà của người Anh phải được chứa trong những chiếc ấm sứ có hoa văn cổ kính. Chén trà và đĩa lót phải được làm từ gốm sứ trắng và phải đồng điệu với ấm trà.

Độ tinh khiết của nước và độ tươi của trà cũng là những yếu tố rất được xem trọng trong văn hóa trà đạo của Anh Quốc. Cùng với nước pha và trà là kỹ thuật pha trà cũng được quan tâm bởi nó ảnh hưởng trược tiếp đến chất lượng của trà. Người Anh không đun sôi nước và lá trà trong một thời gian lâu mà chỉ đổ nước sôi tinh khiết lên lá chè rồi hãm trong vài phút, màu và hương vị của trà từ từ phai dần và hòa tan trong nước.

Cũng như Trung Quốc và Nhật Bản, văn hóa trà ở Anh cũng được xem là một bộ môn nghệ thuật vì nó không chỉ chú trọng đến sự tinh tế từ những khâu chuẩn bị, cách thưởng thức cũng là một yếu tố trọng điểm có thể mang lại hương vị thơm ngon nhất cho người uống. Người Anh thưởng trà sẽ có thêm bánh ngọt, những chiếc bánh nướng được phết thêm kem bơ hoặt chocolate để tăng thêm hương vị quyến rũ.

Việt Nam

Người Việt uống trà rất cởi mở. Hầu như không theo một chuẩn mực, quy định nào, rất ngẫu hứng và bình dị. Không giống như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam không xem trà là “đạo”, mà đó là nghệ thuật – nghệ thuật thưởng trà, bởi vì cách thức pha trà được sáng tạo và phát triển lên một tầm nghệ thuật.

(Nghệ thuật thưởng trà Việt Nam)

Từ ngày xưa, trà được sử dụng trong hoàng cung, nước pha trà phải được chắt lọc từng giọt sương mai trên búp sen khi mặt trời chưa lên cao. Cũng có thể dùng nước mưa để pha trà giúp cho chén trà có vị ngọt thanh. Bí quyết pha trà cũng tùy vào cách riêng và kinh nghiệm của từng người. Cũng như việc chọn ấm pha trà cũng tùy vào loại trà có xuất xứ từ đâu.

Thực chất, người Việt chuộn phong cách uống trà phóng khoán, uống trà, chỉ cần đó là niềm yêu thích và có lợi cho sức khỏe.

Bạn đã cùng Chát Nuts & Tea đi một vòng và tham quan các phong cách uống trà của một số nước có lịch sử trả đạo lâu đời, hy vọng bài viết có thể giúp bạn hiểu hơn về trà nói chung và văn hóa, nghệ thuật của trà tại Trung Quốc, Nhật Bản, Anh Quốc và Việt Nam nói riêng. Còn chần chờ gì nữa mà không tập cho mình thói quen thưởng trà sau một ngày dài làm việc? Bạn có thể “Ghé qua” danh mục sản phẩm về Trà Phổ Nhĩ của Chát Nuts & Tea để tìm những sản phẩm phù hợp nhé.

Nguồn: Tổng Hợp